Nghệ thuật trà đạo trong văn hóa Nhật Bản

Trà đạo (茶道, sadō) được biết đến như một loại nghệ thuật thưởng thức trà trong văn hóa Nhật Bản. Văn hóa Trà đạo được phát triển từ khoảng cuối thế kỷ 12, mang ý nghĩa không chỉ là việc thưởng thức trà đơn thuần, mà thông qua các phương thức chuẩn bị, cách pha chế và các nghi thức để thanh lọc tâm hồn. Là phương pháp thiền để hòa mình với thiên nhiên, với vạn vật. Cảm nhận được sự an yên từ trong chính tâm hồn.

Trà đạo là một nghệ thuật truyền thống Nhật Bản

Với các trường phái khác nhau, nó có thể được đọc là “さとう” (SADOU ) hay “ちゃどう”(CHADOU), còn gọi là “súp trà” (súp trà). Trà đạo có nguồn gốc đầu tiên ở Trung Quốc. Các nhà sư đến Trung Quốc học tập vào thời Kamakura (1185 ~ 1333 sau Công Nguyên) đã giới thiệu trà và Thiền trở lại Nhật Bản, sau đó phát triển nó mang phong cách trà đạo và phong cách độc đáo của riêng Nhật Bản, và đã bắt nguồn từ đó. nhiều trường phái trà đạo khác nhau.

Trà đạo không chỉ là một quá trình pha và uống trà đơn giản mà còn là một thẩm mỹ nghệ thuật toàn diện sâu sắc. Từ cách pha trà, nếm trà, thưởng thức đồ uống cho đến ngồi, đứng, đi lại và chào hỏi, mọi cử chỉ đều có kiến ​​thức riêng, bao gồm trà thất, sân vườn, bộ ấm trà, trang trí, v.v. giữa chủ và khách đều là một phần của văn hóa trà đạo Nhật Bản, chứa đựng sự chân thành và tôn trọng khi chiêu đãi khách bằng trà.

Trải nghiệm văn hóa trải nghiệm trà đạo

Khi phân loại trà đạo, có thể tạm chia thành “Omote Senke” (おもてせんけ), “Sato Senke” (うらせんけ) và “Musha Koji Senke” (むしゃのこうじせんけ). Ba dòng truyền thừa nổi bật trong nghệ thuật trà đạo Nhật Bản (Cha-no-yu). Mỗi dòng mang những phong cách và triết lý riêng. “Omote Senke” được xem là dòng chính trong trà đạo, nhấn mạnh sự tinh tế và trang trọng. “Sato Senke” tập trung vào sự đơn giản và gần gũi, trong khi “Musha Koji Senke” thường khắc họa các khía cạnh của văn hóa samurai, kết hợp trà đạo với nghệ thuật quân sự và tri thức. Nếu thời gian có hạn nếu bạn chỉ có một ngày thì không cần phải lựa chọn kỹ càng.

Nghi thức trong văn hóa trà đạo

Căn phòng nơi bạn trải nghiệm trà đạo được gọi là phòng trà. Trong nhà có các hốc tường và bếp nấu dưới sàn, các dụng cụ đun nước, pha trà, nếm trà cũng như các dụng cụ lau chùi được cung cấp trong một túp lều nhỏ gọi là nhà nước. Các cửa sổ đều được làm bằng giấy Nhật Bản. Trên tường có những bức thư pháp và tranh vẽ, bình hoa và cách cắm hoa được đặt bên cạnh thư pháp và tranh vẽ, việc cắm hoa chú ý phù hợp với các mùa.

Trải nghiệm trà đạo đầu tiên

Trong lớp trải nghiệm trà đạo thông thường, mọi người ngồi quỳ trong phòng trà có chiếu tatami. Nếu bạn không quen quỳ, phòng trà sẽ cũng cung cấp chỗ ngồi. Chủ nhân của gian hàng (giáo viên trà đạo) đặt bột matcha đã chuẩn bị sẵn, bộ trà và đồ ăn nhẹ phù hợp, sau đó cẩn thận hướng dẫn bạn từng bước để làm một bát matcha đích thực.

Nghi thức pha trà trong trà đạo Nhật Bản

Những điều cần lưu ý trước khi pha và nếm trà

1. Vui lòng không đeo các phụ kiện và đồng hồ bằng kim loại. Bởi vì hầu hết các bộ ấm trà đều đắt tiền nên sẽ rất thô lỗ nếu vô tình uống trà khi đeo đồng hồ.

2. Phụ nữ không nên mặc váy quá ngắn, còn nam giới nên đi tất trắng. Điều này là do người pha trà hoặc nếm trà đều ngồi đúng chỗ.

3. Vui lòng không sử dụng nước hoa quá thơm. Mặc dù hiện nay trà Nhật Bản có rất nhiều loại, bao gồm Matcha, Sencha, Genmaicha, trà Kombu, v.v. Nhưng trà đạo chủ yếu đề cập đến Matcha. Matcha có mùi thơm rất độc đáo nên nếu mùi nước hoa quá nồng sẽ bị coi là thiếu tôn trọng chủ nhà.

Người pha trà cho khách được gọi là chủ quán, còn người nếm trà chủ yếu là gọi là Zhengke. Những vị khách đi cùng chủ nhà uống trà được gọi là lianke.

Ăn wagashi trước khi uống trà

Người Nhật cổ hiểu trà là trà “thuốc”. Bởi vậy mà trà không nên sử dụng quá nhiều. Thức ăn cũng được chuẩn bị sẵn để tránh tổn thương dạ dày do uống thuốc khi bụng đói. Sau đó, tôi phát hiện ra rằng món tráng miệng “wagashi” của Nhật Bản ngon nhất khi dùng với matcha, vì vậy tôi phải ăn hết wagashi trước khi nếm trà.

Phương pháp và nghi thức khi pha trà

Bây giờ bạn đã học được những điều cần lưu ý trước khi pha trà và nếm trà, hãy cùng xem cách pha trà nhé.

1. Đầu tiên cho matcha vào bát trà

Chủ quán từ từ bỏ bột matcha từ lon trà vào. vào bát trà bằng muôi trà. Bình trà dùng cho trà loãng tên là “Zao”, còn ấm trà dùng cho trà đặc có tên là “Charu”. Cho khoảng 1 muôi rưỡi (2g) cho trà loãng và khoảng 3 muôi (4g) cho trà đặc. Từ từ cho matcha vào bát trà.

2. Sau đó đổ nước nóng

Chủ quán cầm trong tay một gáo nước bằng tre, múc nước nóng từ bếp đổ vào bát trà có matcha. Gầu múc nước bằng tre được gọi là “gáo có tay cầm”, nhiệt độ nước thường khoảng 80 độ. Nhiệt độ đảm bảo cho matcha giữ được hương vị tốt nhất.

3. Sau đó, khuấy matcha

Tiếp theo, người chủ quán sẽ sử dụng chôi chasen để khuấy đều matcha. Sử dụng chasen giúp cho bột hòa tan một cách hoàn hảo, tạo bọt và làm hương vị của matcha thêm đậm đà hơn.

4. Tiếp theo là phục vụ trà

Quy trình ở trên được gọi là “gọi trà”. Sau khi gọi trà, hãy đặt bát trà trước tay phải của bạn để biểu thị rằng việc gọi trà đã hoàn tất.
Chủ quan sẽ nhẹ nhàng vuốt ve bát trà bằng tay phải và phục vụ trà cho khách trước. Tiếp theo, xoay hoa văn ở mặt trước bát trà về phía khách. Sau đó dùng tay phải nhẹ nhàng giữ đáy bát lòng bàn tay trái, dùng tay phải vuốt nhẹ bát trà, sau đó bưng trà cho khách. Lòng bàn tay trái nhẹ nhàng đỡ đáy bát

Phương pháp và nghi thức nếm trà

1. Nếm trà
Thường bát trà có hoa văn, người Nhật thường xoay hoa văn ra mặt trước của bát để thể hiện sự tôn trọng. Khi nhận bát trà, người thưởng trà sẽ xoay bát theo chiều kim đồng hồ để hướng phần hoa văn ra ngoài. Mỗi lần nếm thường là 3-4 ngụm nhỏ.

Vì vậy, trước tiên hãy nhẹ nhàng xoay bát trà theo chiều kim đồng hồ, sau đó dùng lòng bàn tay trái giữ đáy bát, vuốt ve bát trà bằng tay phải và uống. Tay trái cầm đáy bát, tay phải chạm vào bát trà khi uống. Để thể hiện sự kính trọng với chủ quán, bạn phải tập trung vào bát trà và không nhìn trái hay phải. Sau khi uống xong, xoay mặt trước của bát trà ngược chiều kim đồng hồ về hướng chính của đình. Sau đó bạn có thể nói chuyện với chủ quán. Khi kết thúc thưởng trà, nên xoay lại bát về ngược chiều kim đồng hồ. Đặt lại bát vào vị trí ban đầu đã nhận.

2. Sau khi nếm trà
Nếu bạn đang uống trà loãng thì phải uống hết. Và sau khi uống hết trà, bạn phải lau sạch mép bát; nếu là trà đặc thì không cần phải uống hết. Tuy nhiên, nếu uống xong bạn cũng phải lau mép bát. Khi lau bát trà chỉ dùng ngón cái và ngón trỏ. Khi lau chỉ dùng ngón cái và ngón trỏ.

Trà dùng trong lớp học trà đạo thường được chia thành hai loại: “trà loãng” và “trà đậm”. Mọi người nên chọn trà loãng khi lần đầu tiên sử dụng một lượng nhỏ matcha, nhẹ và dễ chịu trong miệng.

– Trà loãng, vị dịu. Bề mặt bọt rất mịn, bạn có thể uống hết trong khoảng 2 đến 3 ngụm

– Trà đậm đà, xanh đậm nhưng thực ra không đắng như tưởng tượng.